Wanneer een woning langere tijd leegstaat, kan deze kwetsbaar worden voor kraken. Maar mag een leegstaand pand zomaar gekraakt worden?

Kraken van Leegstaande Woningen: Wat Zijn de Regels?
In Nederland zijn de regels rond leegstand en kraken complex en variëren soms per gemeente. Dit artikel biedt inzicht in de regels rond het kraken van leegstaande woningen, de wettelijke leegstandstermijnen, en de handhaving door gemeenten.

Hoe lang mag een woning leegstaan?
In Nederland is er geen algemene termijn vastgesteld voor hoe lang een woning leeg mag staan voordat er stappen kunnen worden ondernomen door gemeenten of andere instanties. Gemeenten hebben vaak hun eigen beleid, vooral in gebieden waar de vraag naar woningen groot is. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld via de Leegstandswet specifieke leegstandstermijnen vaststellen en eigen regels ontwikkelen voor leegstandsbeheer.

Sommige gemeenten hanteren een leegstandstermijn van drie tot zes maanden voordat zij actie ondernemen, terwijl andere gemeenten soepeler omgaan met woningen die bijvoorbeeld vanwege renovatie of verkoop tijdelijk leegstaan. Voor bedrijfspanden zijn er vaker strengere regels, en kraken hiervan komt ook relatief vaker voor dan bij woonhuizen.

Mag een woning gekraakt worden als die lang leegstaat?

Kraken is in Nederland sinds 2010 strafbaar, ongeacht hoe lang een pand leegstaat. Dit betekent dat zelfs een woning die al jaren leegstaat niet gekraakt mag worden. Bij kraken overtreden krakers de wet en riskeren ze ontruiming en mogelijke vervolging. Toch kunnen langdurig leegstaande woningen krakers aantrekken, en in sommige gevallen wordt kraken door activisten ingezet om aandacht te vragen voor woningnood en leegstandsproblemen.

In de praktijk komt het regelmatig voor dat krakers proberen leegstaande panden te bezetten. In dat geval kunnen eigenaren een beroep doen op de politie om de krakers te laten ontruimen. Er moet dan wel vaak een gerechtelijk bevel worden aangevraagd, wat het proces kan vertragen.

Verschilt de handhaving per gemeente?
Ja, de handhaving van kraakgevallen verschilt sterk per gemeente. Sommige gemeenten hanteren een strikte aanpak en treden snel op tegen krakers, terwijl andere gemeenten soms een toleranter beleid voeren. De verschillen kunnen te maken hebben met de lokale politieke prioriteiten, de omvang van de woningnood, en de vraag of er voldoende middelen zijn voor handhaving.

In steden met hoge woningnood, zoals Amsterdam en Rotterdam, wordt vaak strenger gecontroleerd op leegstand, en worden krakers in veel gevallen sneller ontruimd. In kleinere gemeenten waar de vraag naar woningen minder groot is, kan de handhaving minder streng zijn.

Wat gebeurt er met krakers bij ontruiming?
Als een woning illegaal is gekraakt, kan de eigenaar via de rechter ontruiming eisen. De politie kan de krakers vervolgens dwingen om het pand te verlaten. In sommige gevallen worden krakers meteen gearresteerd, vooral wanneer er sprake is van herhaaldelijke overtreding of andere strafbare feiten. Kraken blijft een overtreding die in principe strafrechtelijke vervolging mogelijk maakt, maar in de praktijk wordt niet elke kraker vervolgd.

Sommige gemeenten bieden alternatieve opvang of tijdelijke woningen aan voor krakers, vooral wanneer er sprake is van ernstige woningnood. Dit beleid is echter niet in elke gemeente van kracht en hangt af van lokale beleidsmaatregelen en de sociale situatie van de betrokken krakers.

Conclusie
Hoewel een langdurig leegstaande woning aantrekkelijk kan zijn voor krakers, blijft kraken in Nederland een strafbaar feit, ongeacht hoe lang een pand leegstaat. Gemeenten hebben een eigen beleid en hanteren vaak verschillende leegstandstermijnen. De handhaving van de kraakwet verschilt per gemeente, maar de meeste gemeentes gaan serieus om met het handhaven van het kraakverbod en ondersteunen eigenaren in hun recht op ontruiming van hun panden.