Woningmarkt

Woningmarkt belangrijk thema verkiezingen 2023

Sander Koops
-14 november 2023
7 min

Deze maand staat in het teken van de verkiezingen. In totaal nemen 26 partijen deel aan deze Tweede Kamerverkiezing. Op vrijdag 13 oktober werden de kandidaat-lijsten vastgesteld en op 22 november wordt de nieuwe Tweede Kamer gekozen. Tot die tijd gaan de politieke partijen los met campagnes, televisieoptredens, deelname aan radioprogramma’s en worden er door de deelnemende partijen veel beloftes gedaan!

De verkiezingen staan vooral in het teken van de volgende onderwerpen, de top 5 ziet er als volgt uit;
1. Immigratie en Asiel
2. Kosten levensonderhoud/ inflatie
3. Woningmarkt
4. Gezondheidszorg
5. Klimaat en duurzaamheid

Het zal u niet verbazen, wij buigen ons in dit bericht over het thema “woningmarkt”, dit is voor ons het belangrijkste onderdeel van de komende verkiezingen.

Als je de doorsnee Nederlander vraagt waar de verkiezingen over zouden moeten gaan dan wordt het thema woningmarkt vaak genoemd. Bij de neutrale kiezers komt dit onderwerp, na het onderwerp immigratie en asiel, zelfs op de 2e plaats. Maar ook voor de linkse- en rechtse kiezer staat dit onderwerp in de top 3!

Crisis op de woningmarkt
Dat het zo’n belangrijk thema is komt doordat 86% van de kiezers vindt dat er sprake is van een crisis op de woningmarkt. Het is zelfs zo slecht gesteld dat 1 op de 5 mensen in Nederland graag zou willen verhuizen naar een andere woning. Alleen zit die verhuizing er voor veel mensen niet in.

Vooral de starters op de woningmarkt ondervinden problemen met het vinden van een geschikte woning en blijven daardoor langer bij hun ouders thuis wonen. In de randstad kost een starterswoning al gauw € 350.000,- tot € 400.000,- terwijl een starter met een beginnend salaris een hypotheek kan krijgen van rond de € 190.000,- Dit gat is alleen te vullen met een pot aan eigen vermogen. Hierdoor zien wij dat expats vrij spel hebben met de koop van starterswoningen.

Door de beoogde regelgeving in de huursector zien wij het huuraanbod opdrogen. Heel simpel, minder huuraanbod zorgt voor hogere huurprijzen. Waar je een paar jaar geleden in Amsterdam nog een huurwoning kon vinden voor € 1500,- is dat nu bijna onmogelijk.

Bouwen is de oplossing
Hier is iedere Nederlander het wel over eens. De voorraad aan koop- en huurwoningen dient fors opgeschroefd te worden. Gemeenten moeten een duit in het zakje doen en bouwgrond tegen een betaalbare prijs beschikbaar stellen en/of dienen subsidies vrij te maken voor het ombouwen van bestaande kantoorgebouwen. Daarnaast moet het voor de overheid makkelijker worden om bouwlocaties aan te wijzen zodat er sneller gebouwd kan worden. Ook al is een groot deel van de kiezers (ca. 25%) van mening dat Nederland te vol is om te bouwen is het toch van belang dat hiervoor ruimte vrijgemaakt wordt zonder dat dit ten koste gaat van de Nederlandse natuurgebieden.

Visie partijen op woningmarkt
Het lijkt er op dat de volgende partijen de grootste partijen worden: VVD, GroenLinks/ PvdA en NSC (Nieuw Sociaal Contract van Peter Omtzigt). Deze 3 partijen zijn het eens dat er bijgebouwd moet worden maar wat is hun visie op de Nederlandse huursector?

Vandaag heeft het verbod op tijdelijke huurcontracten een meerderheid in de Eerste Kamer behaald. Met het verbod op de tijdelijke huurovereenkomsten moet er meer zekerheid komen voor de huurders. Ondanks het tegenstemmen van de BBB, VVD, JA21 en FVD blijkt er een meerderheid te zijn die dit plan steunen.

Wel zijn er uitzonderingen opgenomen. Huiseigenaren mogen tijdelijke huurcontracten aanbieden aan familieleden, studenten en expats. Je mag ook voor een bepaalde periode verhuren als je tijdelijk naar het buitenland vertrekt. Het is nog niet duidelijk wanneer deze nieuwe regelgeving van kracht is en bestaande huurovereenkomsten hoeven niet aangepast te worden.

Regulering vrije sector
De reguleringsplannen van Hugo de Jonge, onze minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, hebben dit jaar nogal wat losgemaakt bij particuliere verhuurders, corporaties, institutionele beleggers en makelaars in Nederland.

Het aanpassen van het woningwaarderingsstelsel zorgt voor lagere huren waardoor de huurprijs van ca. 300.000 woningen met gemiddeld € 190,- tot € 200,- omlaag zou gaan.

De huurpuntengrens wordt opgetrokken naar 187 punten wat overeen komt met een huurprijs van ca. € 1000,- tot € 1100,-. Momenteel ligt deze grens op 136 punten wat overeen komt met een huur van € 808,- Kortom, met het nieuwe woningwaarderingsstelsel vallen minder woningen in de vrije sector.

Ook wordt de huurprijsstijging gemaximeerd op de cao-loonontwikkeling + 0,5%.

Tot slot wordt de vermogensbelasting op verhuurde huizen opgeschroefd. Voor de belastingheffing in box 3 bedroeg de leegwaarderatio in 2021 67%, deze zal in 2024 worden aangepast naar 95%. De particuliere belegger zal daardoor meer belasting betalen over de verhuurde woning(en).

In een notendop zijn dit een aantal plannen die Hugo de Jonge in het leven heeft geroepen om de huurmarkt in het lage- en tussensegment te stimuleren. Maar de plannen hebben gelijk al een negatief effect gehad op de huurmarkt. Beleggers die verkopen en het geluk elders zoeken is een eerste aanzet geweest voor een enorme krimp in de huursector. Huurprijzen schieten omhoog en zittende huurders denken wel twee keer na alvorens ze vertrekken naar een volgende huur- of koopwoning.

Steun plannen Hugo de Jonge
Op de stelling dat huurprijzen verder gereguleerd moeten worden zien wij dat partijen zoals PvdA/ GroenLinks, ChristenUnie, SP en Volt deze stelling van de Jonge steunen. De partijen VVD en BBB zijn het hier niet mee eens en willen dat de huurmarkt aantrekkelijk blijft voor mensen die willen blijven investeren in huurwoningen.

Vooral Caroline van der Plas (BBB) laat zich gelden als het om de Nederlandse woningmarkt gaat. Zij steunt de VVD en geeft o.a. aan dat de politiek beter moet luisteren naar de Nederlandse beleggers. Ze maakt zich zorgen over de plannen van de Jonge en vreest voor een ongezond investeringsklimaat.

Het is nog moeilijk in te schatten waar de steun van NSC komt te liggen, wel spreekt Omtzigt zich duidelijk uit over de bouwmogelijkheden in Nederland. Zo legt hij de lat hoog en moeten er volgens hem de komende jaren tenminste 350.000 woningen worden bijgebouwd.

Wij hebben een aantal partijen uitgelicht in het volgende overzicht

Thema wonen verkiezingen 2023